Co to znaczy, że skóra wygląda staro? To znaczy, że staje się coraz mniej elastyczna, wszystkie funkcje, które pełni nie spełniają już dobrze swojej roli oraz jest coraz bardziej podatna na choroby nowotworowe. Skutki starzenia skóry nie dotyczą wyłącznie ludzi w podeszłym wieku. Zmiany mogą pojawić się znacznie wcześniej.
Przyczyny starzenia skóry
Głównymi przyczynami starzenia się skóry są: uwarunkowanie genetyczne oraz nadmierna ekspozycja na promieniowanie słoneczne. Pierwsza grupa przyczyn zaliczana jest do czynników wewnątrzpochodnych (endogennych), a druga do zewnątrzpochodnych (egzogennych).
Zmiany zachodzące na skórze (zmarszczki, przebarwienia, szorstkość) z wiekiem dotykają każdego człowieka, jednak nie wynikają one wyłącznie z powodu upływającego czasu lecz są również efektem starzenia słonecznego (fotostarzenia), czyli ekspozycji skóry na promieniowanie ultrafioletowe. Aż 80% zmian widocznych na skórze spowodowane są czynnikami egzogennymi. Obok fotostarzenia inne takie czynniki to: skażenie środowiska naturalnego, dym papierosowy, błędy w pielęgnacji skóry.
Fotostarzenie
Jakie zmiany zachodzą pod wpływem promieniowania słonecznego w obrazie mikroskopowym w skórze? W naskórku warstwa rogowa (położona najwyżej) i warstwa ziarnista (położona w środkowej części naskórka) zwiększa swoją grubość. Zmniejszona zostaje zawartość mucyny w naskórku, która jest odpowiedzialna m. in. za wiązanie wody w naskórku. Występują anomalie w budowie jąder komórkowych, hipoplazje naskórka, a czasami może wystąpić nawet stan zapalny. Występuje nieregularna pigmentacja poprzez zwiększenie zawartości melaniny w skórze. W podskórnej tkance tłuszczowej obkurczają się przegrody. Włókna elastynowe sztywnieją. Naczynia krwionośne oraz ujścia gruczołów łojowych ulegają rozszerzeniu. Niekiedy występuje przerost gruczołów łojowych.
Objawy starzenia się skóry, które można zauważyć gołym okiem
Osoba ze starzejącą się skórą na pewno odczuwa jej suchość i złuszczanie się. Zauważalna jest nierówna pigmentacja (piegi, plamy soczewicowate), która może przekształcić się w nieodwracalną hiperpigmentację (zaburzenie w rozmieszczeniu melaniny w skórze przejawiające się w brązowieniu skóry). Znajdują się na takiej skórze liczne zmarszczki (drobne linie i głębokie bruzdy), grudki, teleangiektazje, plamice (łatwo powstające sińce), zaskórniki, hiperplazja gruczołów łojowych, a nawet może wystąpić w skórze nowotwór. Skóra staje się mniej elastyczna, cieńsza, zwiększa się wrażliwość skóry na zranienia i promieniowanie ultrafioletowe. Taki stan medycyna określa jako elastoza. Starzenie się skóry ma także negatywne skutki na włosy oraz paznokcie, a także zmniejsza liczbę komórek układu immunologicznego w skórze. Wiąże się z tym osłabiona odpowiedź immunologiczna skóry. Zmniejsza się również w skórze liczba naczyń krwionośnych (w efekcie zostaje zaburzony proces termoregulacji skóry) i włókien nerwowych (co powoduje, że człowiek może słabiej odczuwać ból).
Z wiekiem procesy regeneracyjne skóry ulegają spowolnieniu i z tej przyczyny skóra naturalnie "zużywa się". Jest to czynnik zaliczany to czynników endogennych. Niektóre badania wykazują, że skóra starzejąca się endogennie powiela część cech charakterystycznych, a inne cechy ma całkiem odmienne.
Środki profilaktyczne i niwelujące fotostarzenie
Od naturalnego starzenia się skóry nie możemy się uchronić, możemy natomiast zapobiec lub opóźnić konsekwencje fotostarzenia, które ma bardziej destrukcyjne działanie niż endogenne starzenie się skóry. Najważniejsza jest profilaktyka czyli zapobieganie. W tym celu trzeba używać kremów z filtrem przeciwsłonecznym UVA i UVB, unikać słońca, zadbać o dietę obfitą w karotenoidy (wewnętrzne filtry, które zwiększają odporność skóry na promieniowanie ultrafioletowe, tj. ß-karoten, likopen), stosować kosmetyki, które w swoim składzie zawierają substancje promieniochronne z pewnych wyciągów roślinnych (kwiatostany kocanki włoskiej, kocanki piaskowej, rumianek lekarski, kora kruszyny europejskiej, aloes, korzeń ratanii, korzeń tarczycy bajkalskiej, ekstrakt z zielonej herbaty).
Istnieją środki niwelujące efekty fotostarzenia. Są nimi kwas retinowy (tretynoina), kwasy AHA, witaminy o działaniu przeciwutleniającym. Ostatnim środkiem na redukcję zmian promieniowania słonecznego jest metoda terapeutyczna. Stosuje się ją głównie w gabinetach dermatologicznych i kosmetologicznych, np. użycie toksyny botulinowej, peelingów chemicznych (z kwasami AHA o wysokich stężeniach), iniekcje, laseroterapia.
Tak, piękno kobiety to piękne piękno, ale nietrwałe - to słowa austriackiego aktora, satyryka i dramaturga Johann'a Nestroy'a. Każdy człowiek, ale najbardziej kobiety lubią ładnie, estetycznie wyglądać. Duża część naszego wyglądu zależna jest oczywiście od genów, jakimi zostaliśmy obdarowani przez naturę. Natomiast jeszcze więcej możemy zdziałać sami poprzez codzienną pielęgnację skóry i jej przydatków w warunkach domowych (poprzez dobór odpowiednich kosmetyków do stanu naszej skóry, wieku, problemów z nią związanych), roztropne korzystanie z zabiegów pielęgnacyjnych w gabinetach kosmetologicznych, wprowadzenie w swoją dietę produktów, które w swoim składzie zawierają substancje o charakterze antyoksydacyjnym. Wygląd zewnętrzny, owszem, zależny jest w dużej mierze od tego jak dbamy o siebie z zewnątrz, ale w jeszcze większej mierze zależny jest od tego jak traktujemy organizm od środka.
Komentarze